LOS AGUILANDEIROS

Celebraciones en Navidá

LOS AGUILANDEROS

El ciclu de fiestes de la Navidá entemécese col aniciu de les del ciclu d'Antroxu, esto vese bien a les clares na tradición del Aguilandu, cuando mozos y moces salíen per pueblos, barrios y llugares a pidir l'aguilandu de Navidá en toles cases, munches veces vestíos pa la ocasión y mazcaráos, armando xaréu con instrumentos musicales al estilu de zamploñes, panderos, rabeles y de xemes en cuando, sobremanera en villes urbanes, tamién gaites, guitarres, y bandurries.
Cantaben villaucicos y tocaben, dicíen coples, parábense en cada caseriu, y nes ciudaes andaben toles cais y subiense a los pisos. La xente dába-yos dalguna perruca (los célebres riales), o tamién coses de comer, pa n'acabando entamar los aguilanderos una gran llacuada...


"Nun somos d'aborrecer 
que cualquier cosa valnos 
tocinucu, rabalucos
y riales de a ochu y de a cuartu"
"Denos l´aguilandu 
señora por Dios 
qu´equí tamos cuatru
y bailaremos dos"

Munches veces la contabilidá del aguilando facíase con unes marques a cuchiellu nun de los palos de los rapazos. L'aguilandu tenía de ganase con canciones y bailes, al son de la música y de los palos, y tamién bailando y pegando pilos col palu o la piértiga que llevaben. Andar l'Aguilando llamábase tamien Andar a la Pica, y cuando sabíen que los amos d'una casa yeren relixosos o mui devotos, o tamién anadaben de lutu, cambiaben los bailes y rises polos rexos, inclusu llevaben "un rezador", orando dos pánuestros, ún pol descansu de les ánimes y otru polos difuntos de la casa.

En dellos llugares, comu La Foz de Morcín yera de costume repartise l'aguilandu na Casa Retoral, baxo la vixilancia del cura párrocu, que tamién podía ser él mesmu'l que daba a caún la so parte . Esta intervención "eclesial" pudiere debese a dexar 1 enguedeyosu asuntu del repartu les dádives nes manes d'un "neutral respetáu" o tamién de que la presencia d'un cura valiere pa bendecir una actividá que pudiere dar llugar a munches desconfiances. Seya comu foire lo cierto ye que la casa'l cura tornábase tamién nuna fiesta alredor l'arroxada del forno na que se magostaben les castañes que-yos regalaba'l párrocu mientres se facía la operación del repartu.

Aguilandeiros 1
Aguilandeiros 2
Aguilandeiros 3